- 1787-1792 yıllarında Osmanlı, Rusya ve Avusturya arasında yapılan savaşları Osmanlı kaybetmiş, Rusya ile Yaş Antlaşması’nı imzalayarak daha önce bağımsızlığını tanıdığı Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu onaylamıştır.
- 1798 yılında Fransa, İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını kesmek amacıyla Mısır’ı işgal etmiş ancak Rusya ve İngiltere’nin Osmanlı’yı desteklemesiyle başarısız olarak geri çekilmiştir.
Osmanlı ilk kez Fransa’nın Mısır’ı işgali sırasında “denge politikası” izlemiştir.
- Yaş Antlaşması ile Gerileme Dönemi sona ermiş Dağılma Dönemi başlamıştır.
- III. Selim Gerileme Döneminin son Dağılma Döneminin ilk padişahıdır.
Azınlık İsyanları
- Çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı İmparatorluğu, Fransız İhtilâli’nin getirdiği milliyetçilik akımından en fazla etkilenen devlettir.
- XVIII. ve XIX. yüzyıllarda Rusya başta olmak üzere İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti içinde yaşayan ulusları kışkırtmışlardır. Bu kışkırtmalar sonucunda Balkanlarda Sırplar ve Yunanlılar ayaklanmıştır.
Sırp Ayaklanması
Nedenleri:
- Sırpların Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik fikrinden etkilenmesi
- Balkanlarda etkinliğin arttırmak isteyen Rusya’nın Sırpları desteklemesi
- Sırbistan’daki Yeniçeri komutanlarının halka kötü davranması
İlk defa 1804 yılında isyan eden Sırplar,
- Osmanlı-Rus savaşı sonunda yapılan Bükreş Antlaşması (1812) ile imtiyaz kazandılar.
- Edirne Antlaşması ile özerklik kazandılar. (1829)
- 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) sonrasında imzalanan Berlin Antlaşmasıyla tam bağımsızlıklarını kazandılar.
Nedenleri
- Fransız İhtilali’nin etkileri
- Yunan milliyetçiliğini yaymak için kurulan Etnik-i Eterya adlı cemiyetin etkili biçimde çalışması
- Rusların Yunanlıları kışkırtmaları
1821 yılında çıkan Mora isyanı, Tepedelenli Ali Paşa’nın öldürülmesi üzerine bütün Mora’ya yayılmıştır. Osmanlı Devleti bu isyanı bastıramayınca Mısır Valisi olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa’dan yardım istemiştir. Kavalalı, Mora ve Girit valiliklerinin kendisine verilmesi şartı ile isyanı bastıracağını belirtmiştir. Bunun üzerine oğlu İbrahim Paşa’yı Mora’ya göndererek Osmanlı Devleti’nin isyanı bastırmasına yardımcı olmuştur.
Yunan İsyanı’nın Osmanlı kuvvetleri tarafından bastırılması üzerine İngiltere, Fransa ve Rusya Navarin’de bulunan Osmanlı donanmasını yaktı. Yapılan savaşı Osmanlı kaybetti ve barış istedi.
Edirne Antlaşması (1829)
- Mora Yarımadası’nda bağımsız bir Yunanistan kurulacak.
- Sırplar özerk olacak.
Osmanlı Devleti’nden ilk özerklik kazanan azınlık Sırplardır.
- Osmanlı Devleti’nden ayrılan ilk azınlık Yunanlılardır.
