Avrupadaki Gelişmeler, Coğrafi Keşifler, Rönesans

Avrupadaki Gelişmeler, Coğrafi Keşifler, Rönesans

AVRUPADAKİ GELİŞMELER

1. COĞRAFİ KEŞİFLER

Feodalite: Orta Çağ Avrupa’sında toprağı ve üzerinde yaşayan köylüleri bir kişinin malı sayan rejim, derebeylik. Bu sisteme de Feodalite denir. Feodaliteyi zayıflatan en önemli nedenlerden birisi coğrafi keşifler olmuştur.

Derebeylik orta çağ Avrupa’ sının yönetim şeklidir. Derebeyleri topraklar üzerinde her türlü hakka sahiptirler. Derebeylik (Feodalite) 15. yüz yıldan itibaren zayıflamaya başladı. Feodalitenin zayıflamasına yol açan olay ve etkenler;

  1. Haçlı Seferleri
  2. Coğrafi Keşifler
  3. Ateşli silahlar ve barutun kullanılması.
  4. İngiltere ve Fransa’daki iç savaşlar.

Feodalite zayıflayarak yıkılırken merkezi krallıklar kurulmaya başladı.

Orta Çağ Avrupa’ sın da en güçlü kurum kilise ve papalık idi. Merkezi krallıklar-güçlerini artırmak istemeleri sonucu papa ile kralların arasının açılmasına sebep oldu. Bu Mücadele sonucunda 13. Yüz yılda Alınan imparatorluğu yıkıldı. Bunun sonucunda papalık güçlendi. 16.yüz yılda v Reform hareketlerinin başlaması ve yeni mezheplerin ortaya çıkmasıyla papaların gücü Azamaya başladı.

Merkezi Krallıkların kurulmasıyla birlikte, krallar arasında siyasi mücadeleler başladı. Avrupa’nın iki büyük devleti Fransa ile İngiltere arasında Yüz Yıl Savaşları (1367-1453) başladı. Bu savaşlar Fransa’nın üstünlüğü ile sona erdi. Soyluların zayıflamasından yararlanan Fransa Kralı XI. Lui Feodel sisteme son vererek siyasi birliğini sağladı.

Yüz yıl Savaşları sonrası İngiltere’de soylular arasında İki Gül Savaşları (1455-1485) başladı. Bu savaşlar sırasında feodalitenin zayıflamasından yararlanan Todor hanedanı merkezi idareyi kurmuştur. Zamanla İngiltere imparatorluk, haline gelmiştir.

  1. yy’da Fransa ile Almanya arasındaki mücadele (Lfransuva- Şarlken) Almanya’nın üstünlü ile sona ermiştir.

a. Coğrafi Keşifler Nedenleri

  1. . Avrupalıların zengin doğu ülkelerine gitme arzusu.
  2. Türklerin, İstanbul’u, Mısır’ı fethederek İpek ve Baharat yollarını ele geçirmeleri.
  3. Yeni Pazar-arayışı, ucuz mal elde etme isteği.
  4. Pusulanın kullanılması.
  5. Gemicilik sanatının ilerlemesi.
  6. Coğrafya bilgisinin ilerlemesi
  7. Hıristiyanlık dininin yayılmak istenmesi.

Keşifler

İspanyolların Keşifleri

K. Kolombo, Amerika ‘yı keşfetti(1492).San Salvador, Haiti, Küba, Dominik, Porto Rilco ve Güney Amerika’yı keşfetti. Fakat burayı Hindistan zannetmiştir.

Amerika Vespuçi, Kolombo’nun keşfettiği yerlerin Hindistan Fermandığını ortaya çıkardı.(1507) Kıtaya Amerika adı verildi.

İspanyol Kortez, Meksika’ya çıkarak Aztekleri yendi. (1519) Meksika’yı koloni haline getirdi.

Alınağro ve Pizaro, Peru ve Kolombiya’yı keşfettiler. Buradaki İnka Uygarlığını ortadan kaldırdılar.(1532)

Portekizlerin Keşifleri

Bartelmi Diaz, Ümit Burnu’nu (Afrika’nın güneyi) keşfetti.(1487)

Vasko De Gaına, İlk defa Afrika’yı dolaşarak Hindistan’a ulaştı. (1498)

Inaçellan ve Del Kano ille kez dünyayı, dolaştılar. (1519— 1522)

Keşiflere daha sonra İngilizler ve Hollandalılarda katılmışlardır.

b. Coğrafi Keşifler Sonuçları

  1. Sömürge imparatorlukları kuruldu. (İlk olara Portekizler ve ispanyollar kurmuşturlar)
  2. İpek ve Baharat Yolu, ye Akdeniz önemin) yitirdi.
  3. Batı Avrupa ve Atlas Okyanusu kıyılarında yeni liman ve şehirler önem kazandı.
  4. Yeni medeniyet ve kıtaların var olduğu anlaşıldı.
  5. Keşfedilen yerlere göçler başladı.
  6. Ticaret alanı genişledi. Avrupa zenginleşerek toplum ve ekonomik yapısı değişti.
  7. Avrupa’da toprağa dayak zenginliğin yerini madenler almaya başladı. Bunun sonucunda Burjuva   sınıf ortaya çıktı.
  8. Dünyanın yuvarla olduğu anlaşıldı.
  9. Avrupa’nın dini ve ilmi yapısında gelişmeler oldu. Bunun sonucu Rönesans ve Reform hareketleri başladı.
  10. Yeni ticaret yollarının bulunması Türk-İslam

Dünyasını iktisadi ve ticari yönden gerilemesine yol açtı.

2. RÖNESANS

XV. yüzyılın sonları ile 16. yüzyılın başlarında İtalya’da başlayan, daha sonra Fransa, Almanya, İngiltere ve Avrupa’da görülen edebiyatta, sanatta ve bilimde meydana gelen ilerleme ve gelişmelere Rönesans denir.

Rönesans, Eski Çağ kültür ve medeniyetinin (Grek ve Roma Kültürü) İncelenmesi ve etkisiyle ortaya çıkmıştır.

Sebepleri

  1. Eski medeniyetlerin incelenmesi ve okutulması
  2. Matbaanın bulunmasıyla yeni buluş ve fikirlerin her tarafa yayılması.
  3. Avrupa’ da sanattan ve edebiyattan zevk alan bir sınıfın (Burjuva) ortaya çıkması.
  4. yy. da büyük sanatçı, düşünce ve bilim adamlarının yetişmesi.
  5. Edip, şair ve sanatçıların korunması.
  6. Haçlı seferleri sonunda doğu eserlerinin Avrupa’ya taşınması.
  7. Coğrafi keşiflerle yeni kültür ve medeniyetlerin tanınması.

Rönesans ilk defa İtalya’da başlamıştır.

Rönesans’ın İtalya’da başlamasının sebepleri;

  • Coğrafi konumu.
  • Tarihi zenginliği
  • Ekonomik durumu
  • Katolik kilisesinin merkezi olası
  • Şehir devletleri halinde olması Rönesans’ ın İtalya’da ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Rönesans ilk olarak 15.yy.da Floransa’da Edebiyat alanında ortaya çıkmıştır. Edebiyat alanında yenilik hareketlerine Hümanizm denir. Bu alanda eşeler verenlere hümanist denir.

Rönesans’ın İtalya’da ki temsilcileri;

Edebiyatta; Dante, Petrarca (Rönesans’ın ilk temsilcisi olarak kabul edilir) Baccacio Rönesans’ın öncüleri olmuştur.

Tasso, Arioste, Inachavelli…

Resim’de; Leonardo de Vinci, Rafeal, …

Heykel’de; Michelangelo, Braınant…

Heykeltıraş’ta; Mikelanj, Donetello, Ghiberti…

Rönesans İtalya’da daha ziyade sanat alanında ön planda ortaya çıkmıştır.

Yayılışı:

Rönesans’ta Fransa İtalya’dan etkilenıniştir. Fransa’da Rönesans kralların etkisiyle başlamıştır. Fransa’daki temsilcileri. Ronsard, Villian, Robelias, Calvin, Montaigne…

Almanya’da Rönesans daha ziyade din alanında kendisini göstermiştir

Alınan hümanistlerinden Erasmus, Röklen ve Martin Luter kilisede reform yapılması gerektiğini ileri sürdüler. Dini kitaplar, metinler ve eski eserler tercüme edildi. Erasmus her türlü taassuba karşı çıkmış ve liberalizmin öncüsü olmuştur.

Mimaride A. Dürer Rönesanssın en önemli temsilcisidir.

İngiltere’de Rönesans daha çok edebi alanda göstermiştir. Shakesper, Romeo de Julyet, hamlet, Otelle gibi önemli eserler bırakmıştır. Eski Yunan ve Latin eserleri İngilizceye tercüme edildi…

İspanya’da Rönesans’ın en önemli temsilcisi Cervantes ( En meşhur eseri Don Kişot) tir.

Rönesans Polonya’da daha çok bilimsel alanda etkili olmuştur. En önemli temsilcisi Koperning (1473-1543) dünyanın Güneş etrafında döndüğünü ispatlamıştır…

Rönesans Avrupa dışında görülmemiştir.

Sonuçları

  1. Skolâstik düşünce yerini pozitif düşünce aldı.
  2. Reform hareketlerinin başlamasına neden oldu.
  3. Avrupa’nın her yönden ilerlemesini sağladı.
  4. Avrupa’da sanat ve edebiyattan zevk alan bir sınıf ortaya çıktı.
  5. Bilime, deney ve gözlem metodu yerleşti.