AMERİKAN İÇ SAVAŞI VE FRANSIZ İHTİLALİ

Amerikan İç Savaşı 1861-1865

ABD’de diğer bölgeler sanayileştiği halde güneyli eyaletlerin temel geçim kaynağı tarımdı.

11 Güneyli Eyalet köleliği kaldıracağını vadeden Abraham Lincoln’un 1860 yılında başkan seçilmesiyle Jefferson Davis komutasında bağımsızlıklarını ilan etmesiyle savaş başlamıştır.

Amerikan İç Savaşı kuzeyin zaferiyle sona erdi.  Savaşın sonuna yaklaşırken kuzeyli başkan Abraham Lincoln bir güneylinin yaptığı suikast sonucu vurularak öldü. Savaşın sonunda güneydeki siyahilere birçok hak verildiyse de, bunlar kısa süre içinde güneyli beyazlar tarafından geri alındı.

Fransız İhtilali

Fransız İhtilali, meydana getirdiği gelişmelerle Avrupa’nın sosyal ve siyasal yapısını değiştirmiş, sonuçları itibariyle bütün dünyayı etkilemiştir.

İhtilal öncesi Fransa’ya “ancien régime” (eski rejim) denmiştir.

Güneş Kral: XIV. Louis Versay Sarayı’nı yaptırmıştır. Devlet benim diyerek katı bir mutlakiyetçi anlayış benimsemiştir.

XVI. Louis, 1775 – 1792 yılları arasında Fransa Kralıdır ve Marie Antoinette’nin kocasıdır.

1793 tarihinde giyotinle idam edilmiştir.

İhtilâlin Nedenleri

Fransa’nın XVI. yüzyıldan beri kendisini “Tanrıdan başka kimseye hesap vermek zorunda görmeyen” krallar tarafından baskıyla yönetilmesi.

Fransa’da halkın birbirine eşit olmayan sınıflara ayrılması ve bazı sınıflara geniş ayrıcalıkların verilmesi.

XVIII. yüzyılda Fransa’da yetişen aydınların yazılarıyla ve konuşmalarıyla eşitliği, adaleti ve özgürlüğü savunarak halkı bilinçlendirmeleri.

Fransızların İngiltere ve Amerika’daki insan hakları ve demokratikleşme hareketlerinden etkilenmeleri.

Avrupa’da üstünlüğü ele geçirmek isteyen Fransa’nın birçok savaşa girmesi, Amerika’daki kolonilere maddi yardımda bulunması ve kralların savurgan tutumlarının devletin ekonomik yönden zayıflamasına neden olması.

Fransa kralının ekonomiyi düzeltmek için haksız olarak yeni vergiler koyması ve soylularla din adamlarının vergilerden muaf tutulması.

Fransa’nın ekonomik yükünü çeken burjuva sınıfına ve köylülere siyasal hakların verilmemesi.

İhtilâlin Sonuçları

Fransa’da mutlak monarşi yıkılarak, egemenliğin halka ait olduğu kabul edilmiştir.

Milliyet, eşitlik, hürriyet, adalet gibi demokrasi ilkeleri dünyaya yayılmıştır.

Milliyetçilik fikrinin yayılması ile imparatorluklar dağılma sürecine girmiştir.

Fransız İhtilâli Yeni Çağ’ın sonu, Yakın Çağ’ın başlangıcı kabul edilmiştir.

Dağınık halde bulunan milletler siyasi birliklerini kurmaya başlamıştır.

İnsan Hakları Bildirisi Fransızlar tarafından dünya çapında bir bildiriye dönüştürülmüştür.

Fransız İhtilali Osmanlı Devleti’nde;

Azınlıkların bağımsızlık amacıyla ayaklanmasına yol açmıştır.

XIX. ve XX. yüzyıldaki yenilikleri ve düşünce akımlarını da etkilemiştir.