III. Ahmet Hattat ve Lale Devri.
18. yüzyılda Osmanlı Devleti, Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları ile kaybettiği yerleri geri almak, ıslahatlar yoluyla devletin bozulan yönlerini düzeltmek şeklinde bir siyaset izlemiştir.
Bu nedenle Osmanlı Devleti Gerileme Döneminde (1699-1972) Rusya, Avusturya, Venedik ve İran’la savaşlar yaptı. Kaybettiği yerleri geri alamadığı gibi yeni topraklarda kaybetti.
Bu dönemde Avrupa Devletleri arasındaki çıkar çatışmaları, Osmanlı Devletinin sürekli toprak kaybetmesine rağmen varlığını uzun süre devam ettirmesinde temel etken olmuştur.
II. Mustafa, Karlofça Antlaşmasından sonra devlet işlerini şeyhülislam Feyzullah Efendiye bırakarak Edirne’ye çekildi. Şeyhülislamın akrabalarını önemli görevlere getirmeleri sonucu isyan çıktı. Şeyhülislam idam edilerek II. Mustafa tahtan indirildi. Yerine III. Ahmet tahta çıkarıldı. (1703)Böylece III. Ahmet dönemi başladı. (Edirne Olayı)
Prut Seferi (1711): Batlık kıyılarına ulaşmak isteyen Ruslar, savaş halindeki .İsveç Kralı XII. Şarl’ı Pgltova’da yenilgiye uğrattı. İsveç Kralı Osmanlı’ya sığınması sonucu Rus askerleri Osmanlı topraklarına girmesi Prut seferinin nedenidir.
Ayrıca, Osmanlı Devletinin İstanbul Antlaşması ile kaybettiği yerleri geri almak istemesi de bu seferde etkili olmuştur.
Bu dönemde Rusların amacı;
Demirbaş Şarl’ın kışkırtmasıyla Baltacı Mehmet Paşa, Rus ordusunu Prut nehri bataklıklarında Falcıda kuşattı. Zor durumda kalan I. Petro barış istedi. Baltacı Mehmet Paşa, Yeniçerilere güvenmediği ve Osmanlı Devletine karşı yeniden Kutsal ittifakın oluşacağını düşündüğü için bu teklifi kabul etmek zorunda kaldı. Yapılan Prut Antlaşmasına (1711) göre;
Önemi: İstanbul Antlaşması ile Rusya’ya verilen topraklar geri alınmıştır. Kaybedilen yerleri alına ümidi doğmuştur. Ancak antlaşma şartları çok zayıf şartları içermektedir
Osmanlılar Mora’ya bir sefer düzenledi. Birçok başarılar elde ederek Mora’yı geri aldı. (1715)
Osmanlı Devletinin Venedik ve Rusya karşısında üstün konuma geçmesi üzerine Avusturya Osmanlı Devletine savaş açtı. (1715) Petervardin de yapılan savaşta Osmanlılar yenildi. Vezir-i Azam Damat Ali Paşa öldürüldü Temaşvar Avusturya’nın eline geçti. Damat İbrahim Paşa Sadrazam olunca barışçı bir siyaset izledi. İngiltere ve Hollanda’nın araya girmesi ile Pasarofça Antlaşması imzaladı. (1718) Buna göre;
Önemi: Osmanlı Devletinin toprak kaybettiği ikinci antlaşmadır. Bu antlaşma ile Avusturya Balkanlara yönelmiştir. Antlaşmaya aracı olan İngiltere ve Hollanda’ya ticari ayrıcalıklar verilmiştir.
Pasarofça Antlaşmasından sonra İran ile savaşlar başladı. Bunun nedenleri;
Bu savaşlar sırasında İran toprakların bir kısmı Ruslarla paylaşıldı. (İstanbul Antlaşması-1724)
Buna göre;
Ruslar; Dağıstan ve Hazar kıyıları,
Osmanlılar; Karabağ, Gence, Revan ve Tebriz’i alacaktı.
Nadir Şah, bazı yerleri geri alınası üzerine Osmanlı-İran savaşları;başladı. (1725-1732) Bu dönemde Patrona Halil İsyanı çıktı! Damat İbrahim Paşa öldürüldü. III, Ahmet tahtan indirildi. ‘ I. Mahmut padişah oldu. 1732 de Ahmet Paşa Antlaşması yapıldı. Buna göre;
Gence, Tiflis ve Dağıstan Osmanlılara,
Tebriz, Hem.ad.an ve Kirman şah İran’a verilecekti.
1732 den sonra devam eden savaşlarda bir sonuç elde edilemedi. 18. yüzyılda ki bu savaşları 1639 da ki Kasrı Şirin Antlaşmasındaki maddeler tekrar kabul edilerek son verildi.
II: Kasrı Şirin Antlaşmasından sonra Osmanlı-İran savaşları sona erdi, e. III. Ahmet Dönemi Islahatları
Padişah III. Ahmet’tir. (1718-1730) Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın çabalarıyla oluşan dönemdir. Özelliği;
Bu dönemde bazı ıslahatlarda batı örnek alınmaya çalışılmış. Lale Devri döneminde gerçekleşen önemli yenilikler,
Bunları yânında bu dönemde zevk ve eğlence hayatı zirveye çıkmıştır. Çeşitli gruplar, yapılan ıslahatların çıkarlarına ters düştüğü için rahatsız olmuşlardır. Bunun sonucunda Patrona Halil Baş-kanlığında bir İsyan çıktı. Bu Ayaklanmada Sadrazam Damat İbrahim Paşa öldürüldü. III. Ahmet tahtan indirilerek I. Mahmut tahta çıkarıldı. (1730) Böylece Lale Devrine son verildi. (Patrona Halil İsyanı)