Türkiye Selçuklu Devletinin Yükseliş Dönemi

Türkiye Selçuklu Devletinin Yükseliş Dönemi

II. Kılıç Arslan (1155 – 1192)

Sultan Mesut ölünce II. Kılıç Arslan Elbistan’dan Konya’ya gelerek tahta çıktı.(1155) Rakip olarak gördüğü kardeşlerini bertaraf etti.

Taht kavgalarından yararlanan Bizans İmparatoru Manuel ile Musul Atabeyi Nurettin Zengi, Türkiye Selçuklularına karşı ittifak yaptılar.

Kilikya Ermenileri de Selçuklulara saldırdı.

Bizans ve Danişmetliler saldırıya geçtiler. II. Kılıç Arslan İstanbul’a giderek Bizans ile bir antlaşma yaptı. (Karşılıklı antlaşma, dayanışma)

Bu antlaşma ile batı sınırını güvenceye aldıktan sonra Anadolu birliğini sağlamaya başladı.

Kardeşi Şahin Şah’ın elinden Ankara ve dolaylarını aldı. Danişmetlilerden Elbistan, Darende ve Kayseri’yi aldı. Daha sonra Tokat, Niksar ve Sivas’ı aldı.

Mengücekoğullarını hakimiyet altına alarak Sakarya’dan Fırat’a kadar olan toprakları hakimiyet altına aldı.

Miryakefelon Savaşı (1176)

Türkiye Selçuklunun güçlenmesi ve Türkmenlerin saldırıları Bizans’la Türkiye Selçuklu Devletinin arasını açtı.

Bizans İmparatoru Türkleri tamamen yok etmek ve Anadolu’ya hakim olmak amacıyla bir ordu hazırlayarak harekete geçti.

Denizli yakınlarında Miryakefelon (Kumdalı) vadisinde Türkiye Selçuklu ordusu ile Bizans ordusu arasında yapılan savaşta Bizans ordusu bozguna uğradı.

Miryakefelon Zaferi Sonrası;

• Anadolu’nun kesiin bir Türk Yurdu olduğu kabul edildi.
• Bizans taaruza son vererek savunma durumuna geçti.
• Kapıları Malazgirt zaferi ile Türklere acılan Anadolu’nun Türklerden alınamayacağı anlaşılmış oldu.

1. Kılıç Arslan bu zafer sonrası Anadolu Türk birliğini sağlamaya devam etti.

Malatya’yı alarak Danişmetlilere son verdi. (1178) Eyyubilerle iyi ilişkiler kurdu.

Çukurova’da Ermenilerin elinde bulunan kentleri ve kaleleri alarak sınırları Silifke’ye kadar genişletti. Batıda ise sınırları Denizli’ye kadar genişletti.

Hükümdarlığının son yıllarında II. Kılıç Arslan ülkeyi on bir oğlu arasında böldü. Bununla arasıra taht kavgaları çıktı kendisi zaman zaman bu kavgalara müdahale etti.

III. Haçlı seferi sonrası anadoluya yerleşmiş olan haçlıları F. Barbosa ile anlaşarak Haçlıları Anadolu’dan çıkarttı.

1192’de öldüğünde taht kavgaları devam ediyordu.

II. Kılıç Arslan;

Türkmenleri Anadolu’ya yerleştirdi.

Zamanında ilk defa gümüş para bastırdı.

Ticareti geliştirmek amacıyla ilk defa kervansaraylar yapıldı.

Türkiye Selçuklu Devletinin En Parlak Dönemi

1. Kılıç Arslan’ın ölümü üzerine I. Gıyasettin Keyhüsrev tahta çıktı. (1192)
2. Gıyasettin Keyhüsrev

– Kardeşleri ile mücadele etti.

– Bizans’la savaşarak Menderes Irmağına kadar olan yerleri ele geçirdi.

– Fakat bu mücadelelere esnasında II. Rükneddin Süleyman Şah Konya’yı alarak tahta çıktı. (1196)

– Keyhüsrev Bizans’a sığınmak zorunda kaldı.

II. Rükneddin Süleyman Şah (1196 – 1204)

• Anadolu Türk birliğini kurmaya çalıştı.
• Kardeşlerinin elinde bulunan Amasya, Niksar ve Elbistan’ı aldı.
• Bizans’ı vergiye bağladı.
• Çukurova Ermenileri Torasların güneyine çekilmek zorunda kaldı.
• Doğuanadolu’da Malatya’yı aldı.
• Mengücekliler ve Artuklulardan bazı beyleri kendine bağladı.
• Erzurum’u alarak Saltuklulara son verdi. (1202)
• Kısa zamanda Anadolu Türk Birliğini kuran ve devletin sınırlarını genişleten II. Rükneddin Süleyman Şah 1204’te öldü. Bunun üzerine Gıyasettin Keyhüsrev Konya’ya gelerek Türkmenlerin desteği ile ikinci kez tahta oturdu.

İkinci I. Gıyasettin Keyhüsrev Dönemi (1204 – 1211)

• Askeri hareketlerini iktisadi ve ticari amaçlara göre ayarladı.
• İznik İmparatorluğu ile antlaşma yaptı.
• Trabzon Rum İmparatorluğu üzerine sefer düzenledi. Samsun’u(1206) aldı ve böylece Karadeniz ticaret yolu açıldı.
• 1207’de Antalya’yı aldı. Antalya’da ilk deniz kuvvetinin oluşmasıyla Selçuklular ilk defa denizciliğe başladı.
• Venediklilerle ilk defa antlaşma yapıldı.
• Çukurova Ermenilerinin saldırıları durduruldu.
• Eyyubilerin Kuzey Suriye’ye ilerlemesi önlendi.
• Vergisini ödemeyen İznik İmparatorluğu Larkarisi Alaşehir’de bozguna uğratıldı ve kendiside bu savaşta şehit oldu. (1211)

   I.İzzettin Keykavus (1211 – 1220)

• Kardeşleri ile mücadele etti.
• Ticaretin gelişmesine önem verdi. Kıbrıslılarla ve Venediklilerle Ticaret antlaşması yaptı.
• Anadolu malları Akdeniz ve Avrupa’ya ulaştı ve böylece ülke Ekonomik yönden gelişti.
• Trabzon Rum İmparatorluğu ve Çukurova Ermenileri vergiye bağlandı.
• Eyyübiler üzerine yaptığı seferde yenildi ve üzüntüsünden öldü. (1220)

 I. Alaaddin Keykubad (1220 – 1237)

– Devletin en parlak dönemidir.

– Bu dönemde Moğol tehlikesi ortaya çıktı, sultan buna karşı tedbirler aldı. Moğollarla iyi geçinmeye başladı.

– Eyyubilerle dostluk antlaşması yaptı.

– Alanya’yı aldı. (1223) Burada Tersane yaptırdı.

– Sinop’ta inşa edilen bir donanmayı Kırım’a gönderdi Soğdak’ı aldı, Kırım içlerine ilerleyerek Kıpçak Beyleri ve Rus Knezlerini itaat altına aldı.

– Artukoğullarını hakimiyet altına aldı.

– 1228’de Mengüceklileri Türkiye Selçuklu Devletine kattı.

– Anadolu Türk Birliğini kurmaya çalıştı.

Yassı-Çimen Savaşı: Moğollardan kaçan Celalettin Harzemşah İran ve Azerbaycan’a yerleşti. Türkiye Selçuklu Topraklarına girdi. Ahlatı aldıktan sonra Sivas’a yürümeye başladı. Bu olay I. Allaaddin Keykubat’la Celalettin Harzemşah’ın arasının açılmasına sebep oldu.

İki Sultanın orduları Erzincan yakınlarında Yassı-Çimende karşı karşıya geldi. Celalettin Harzemşah’ın orduları bozguna uğradı. Erzurum ve Ahlat’ı I. Alladdin Keykubat geri aldı, Gürcü Krallığı Türkiye Selçuklularına bağlandı.

• Harput yakınlarında Eyyubileri bozguna uğrattı.(1234)
• Eyyubileri Anadolu’dan tamamen uzaklaştıra bilmek üzere çıktığı seferde Kayseri’de bir ziyafette zehirlenerek öldü.(1237) onun ölümüyle Türkiye Selçuklularının gelişim dönemi sona erdi.
• Bilim adamlarını, sanatçıları koruyan I. Allaaddin Keykubat’a Sultan ül Muazzam, Sultan ül Ulug Keykubat unvanları verilmiştir.