1877-1878 OSMANLI RUS SAVAŞI (93 HARBİ)

Nedenleri:

  • Balkan Bunalımı:
    Londra Konferansı (1841) ve Kırım Savaşı nedeniyle sıcak denizlere inme konusunda istediğini elde edemeyen Rusya Balkanlarda Panslavizm politikasına ağırlık vermiş ve azınlıkları Osmanlı’ya karşı kışkırtmıştır. Rusların kışkırtmasıyla ilk isyan Bosna-Hersek’te çıkmış ardından Bulgarlar, Karadağlılar ve Sırpların da ayaklanmasıyla Balkan Bunalımı ortaya çıkmıştır.  
  • İstanbul (Tersane) Konferansı (1876)

Osmanlı Devleti’nin bu isyanları bastırması üzerine Avrupalı devletler İstanbul’da bir konfe­rans toplayıp bu sorunu çözmeye çalışmışlardır. Konferansta Rusya Osmanlı Devleti’nden bazı ağır isteklerde bulunmuş Osmanlı ise egemenlik hakları ile bağdaşmayan bu istekleri reddetmiştir.

Osmanlı Devleti bu gelişmeler üzerine Avrupalı devletlerin içişlerine karışmalarını önlemek amacıyla konferansın toplandığı gün Meşruti­yet yönetimine geçip Kanuni Esasi’yi yürürlü­ğe koyduysa da beklediği olumlu tepkiyi göre­memiştir.


Savaşın Gelişimi:

Rusya isteklerini kabul ettiremediği için Ortodoksların koruyucusu sıfa­tıyla Osmanlı Devleti’ne savaş açmıştır (1877).

Osmanlı Devleti, Rusya’nın doğu ve batıdaki ilerleyişini durduramamış ve Rusların Çatalca önlerine kadar gelmesi üzerine barış istemiştir. İki devlet arasında Ayastefanos Antlaşması imzalanmıştır. Ayastefanos Antlaşması ile Rusya, Panslavizm politikasında büyük ölçüde başarılı olmuş, sıcak denizlere inme imkânı kazanmıştır. Bu nedenle büyük devletler Ayastefanos Antlaşması’na tepki göstermişler ve antlaşmanın yürürlüğe girmesini engellemişlerdir. Ayastefanos Antlaşması’nın yerine Berlin Antlaşması imzalanmıştır.

  • Büyük devletler Rusya’nın Balkanlarda fazla güçlenmesinden endişelendikleri için Ayastefanos Antlaşması’nın yürürlüğe girmesini engellemişlerdir.
  • Türk tarihinde yürürlüğe girmeyen bir diğer antlaşma Sevr Antlaşması’dır.
       
  BERLİN ANTLAŞMASI (1878)   Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık verilmiştir.Bosna-Hersek hukuki bakımdan Osmanlı top­rağı sayılmış ancak yönetimi geçici olara Avus­turya’ya bırakılmıştır.Bulgaristan üç bölgeye ayrılmıştır: Asıl Bulgaristan; Osmanlı Devleti’ne bağlı bir prenslik olacak, Doğu Rumeli’ye özerklik verilecek. Makedonya; Islahat yapılması şartıyla Osmanlı’da kalacak.Teselya Yunanistan’a bırakılacak.Kars, Ardahan, Artvin ve Batum Rusya’ya, Do­ğu Beyazıt Osmanlı Devleti’ne bırakılmıştır.Ermenilerin yaşadığı yerlerde ve girit’te ıslahat yapılacak.Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek.    
 
    AYASTEFENOS ANTLAŞMASI (1878)   Sırbistan, Karadağ ve Romanya (Eflak ve Boğdan) bağımsız olacak.Bosna-Hersek’e özerklik verilecek.Büyük Bulgaristan Krallığı kurulacak ve Make­donya ile Doğu Rumeli bu krallığa bağlanacak.Teselya Yunanistan’a verilecek.Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Beyazıt Rus­ya’ya bırakılacak.Ermenilerin yaşadığı yerlerde ve Girit’te ıslahat yapılacakOsmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı öde­yecek.    

 

Büyük devletler Berlin Antlaşması ile Rusya’nın sıcak denizlere inmesini engellemiştir.

  • Ermeni meselesi ilk kez Berlin Antlaşması ile ortaya çıkmıştır.
  • Berlin Antlaşması’ndan sonra, Osmanlı Devleti’nin uyguladığı denge politikasında İngiltere’nin yerini Almanya almaya başlamıştır. Çünkü İngiltere Paris Antlaşması ile Osmanlı’nın toprak bütünlüğünü koruma garantisi verdiği halde Berlin Antlaşması’nda Osmanlı’nın toprak kaybetmesine göz yummuştur.
  • Türk Alman ilişkilerinin gelişmesinin sonucunda Berlin-Bağdat Demiryolu’nun yapımı Alman şirketlere verilmiştir.